December. Kou. Terwijl wij de warmte opzoeken, de gezelligheid van familie en vrienden, zijn aan de randen van onze steden en dorpen, gymzalen, tenten, containerwoningen vol met vluchtelingen. Moeten wij een vluchteling in huis nemen? Niet alleen ons morele hart vraagt ons dit, zelfs de overheid ziet in onze huizen de oplossing. Door de hoge instroom van asielzoekers naar Nederland staat de beschikbare huisvestingscapaciteit van het COA onder grote druk en zijn gemeenten naarstig op zoek naar onderdak.

Het in huis nemen van vluchtelingen kan niet alleen uiterst waardevol zijn voor deze vluchtelingen, maar ook voor onze samenleving. Hoogleraar Fennema stelt dat de linkse elite vluchtelingen in huis moet nemen, juist om polarisatie in de samenleving te voorkomen: „In Oostknollendam zou minder woede onder burgers heersen, als de elite in Nederland zélf vluchtelingen in huis neemt. Kabinetsleden en welgestelden zouden asielzoekers onderdak moeten bieden.

We willen graag helpen. Volgens een peiling van Maurice de Hond is ongeveer één op de acht Nederlanders bereid vluchtelingen in huis te nemen. Sanne Vogel plukte een Syrische vluchteling met rolkoffer van het station en liet hem op haar luchtbed slapen. Hanna Verboom verbouwt haar zolder tot een woning voor een vluchteling. Kun je zomaar een vluchteling in huis halen? “Ja”, zegt asieladvocaat Wedemeijer. “We zijn vrije burgers en mogen hulp bieden wanneer we dat willen. Weet wel waaraan je begint, denk goed na of je hen kan helpen. Deze vluchtelingen hebben de vreselijkste dingen meegemaakt. Bovendien blijven deze mensen niet voor een weekje, maar misschien wel jaren.” Het COA raadt af spontaan vluchtelingen in huis te nemen. “Het is in het voordeel van de asielzoekers dat zij in centrale opvang blijven. Hier zijn overheidsdiensten en medewerkers van Vluchtelingenwerk aanwezig.”

In het dilemma van wel of niet een vluchteling in huis nemen, worden de morele vragen onderzocht: Welke verantwoordelijkheid moeten wij nemen, en welke verantwoordelijkheid kunnen wij dragen? Wanneer doe je dit? Wat zijn de grenzen?

Gerard Sizoo en zijn vrouw namen afgelopen zomer de uitgeprocedeerde, Irakese vluchteling Saïf in huis. Samen met acht andere gezinnen, aangesloten bij de kerkelijke gemeente Lebuïnus te Deventer, namen zij Saïf per toerbeurt voor twee weken in huis. Dit is niet de eerste keer dat Gerard een vluchteling in huis nam; in het verleden verwelkomde zijn gezin vluchtelingen uit diverse landen voor korte en langere tijd. Gerard Sizoo is gepensioneerd en was werkzaam voor de overheid als planoloog.

Het panel:
Prof. Dr. Paul van Tongeren is hoogleraar wijsgerige ethiek aan de Faculteit Wijsbegeerte van de Radboud Universiteit Nijmegen. Ook is hij buitengewoon hoogleraar ethiek aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte van de Katholieke Universiteit Leuven. Als denker van het Filosofisch Elftal in dagblad Trouw, schreef hij afgelopen zomer: ‘Waarom neem ik geen vluchteling in huis?’

Gabbi Wierenga is oprichtster en drijvende kracht achter Stichting Vesta. Stichting Vesta komt op voor vluchtelingenvrouwen en -kinderen. Gabbi vangt al 30 jaar vluchtelingenvrouwen en -kinderen op en regelt alles rond de opvang en procedures.

Verder wordt er ook een woordvoerder van het burgerinitiatief ‘Ik ben een gastgezin voor een vluchteling’ verwacht. Dit burgerinitiatief omschrijft zich als ‘Een beweging van mensen die uit liefde en bewogenheid hun leven willen delen met medemensen die hun land ontvlucht zijn vanwege situaties van oorlog, terreur of geweld.’ In september melden zich meer dan 24 000 burger zich aan bij dit platform. Meer dan 7000 mensen lieten weten hun huis open te stellen voor een vluchteling.

Onder leiding van filosoof Dick Kleinlugtenbelt treden de vragensteller, een panel en het publiek met elkaar in een openhartig en gestructureerd gesprek om samen te ontdekken welke onderliggende waarden doorslaggevend zijn.