De Rotterdamse Maastunnel is bijna jarig! Op 14 februari 2017 bestaat de Maastunnel precies 75 jaar. Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van ‘Onze tunnel’ wijdt de Kunsthal Rotterdam in samenwerking met de gemeente Rotterdam een tentoonstelling aan de oudste verkeerstunnel van Nederland.

De Maastunnel, met haar bijzondere ventilatiegebouwen ontworpen door architect Ad van der Steur, is sinds 2012 een beschermd en geliefd Rijksmonument. Welke rol speelt de tunnel in de historie van Rotterdam en hoe beleven Rotterdammers deze spraakmakende oeververbinding tussen Rotterdam-Noord en -Zuid? Iedere Rotterdammer − met de fiets op de houten roltrap of met de auto door de gelig verlichte tunnel − heeft ervaringen met en herinneringen aan de tunnel. Aan de hand van films, foto’s en verhalen komt de geschiedenis en toekomst van de Maastunnel in de Kunsthal tot leven.

De tentoonstelling besteedt aandacht aan de voorbereiding en bouw van de tunnel, het nut en de noodzaak van een tweede oeververbinding, de inpassing in het grootstedelijke weefsel (de Maastunneltraverse), de ingenieurs en het ontwerp. De nagebouwde tunnelwand in de Kunsthal, inclusief delen van de originele houten roltraptreden, de kenmerkende gele natriumverlichting, het mozaïek en de mogelijkheid om zelf te fietsen, geven een echte ‘tunnelervaring’. Bezoekers kunnen de tunnel beleven aan de hand van verhalen van mensen die bijzondere momenten in of bij de tunnel hebben meegemaakt.

Zoals het verhaal van Maarten Euser, een van de drie jonge belhamels uit Charlois, die in 1942 met kapotte schoenen en gescheurde kleren de tunnel ingingen nog voor de officiële opening. Authentiek filmmateriaal over de bouw, over reparaties aan de kenmerkende roltrappen tot en met de plaatsing van het kunstwerk ‘HIER’ en ‘DAAR’ van architecte Vesta Kroese laten zien wat er in en rondom de tunnel gebeurt.

Met de grootscheepse renovatie en restauratie vanaf medio 2017 tot medio 2019 voor de boeg, licht de tentoonstelling een tipje van de sluier op over de toekomst van de Maastunnel. Bezoekers kunnen met een Virtual Reality bril ervaren hoe het is om, als de tunnel weer volledig open gaat, met de auto erdoorheen te rijden. Op www.maastunnel.nl (online vanaf 14 januari 2017) is meer te lezen over wat er gaat veranderen aan de tunnel.

De Maastunnel werd op 14 februari 1942 opengesteld voor publiek, en was het eerste grote door Rotterdammers gebouwde bouwwerk dat na het bombardement werd opgeleverd, met als doel de files voor de (eerste) Willemsbrug en de Koninginnebrug op te lossen. In civieltechnisch en stedenbouwkundig opzicht is de tunnel van nationale betekenis. Geen wonder dat Rotterdammers trots zijn op hún Maastunnel, waar in hoogtijdagen (rond 1971) bijna 90.000 auto’s per etmaal doorheen reden. En de roltrappen stonden bomvol fietsers en bromfietsers met hun broodtrommeltje achterop. Een massa die door politie te paard in goede banen werd geleid.

Vele jaren was de Maastunnel niet alleen een lokale verbinding tussen Noord en Zuid, maar ook een belangrijke schakel in het Rijkswegennet. Tegenwoordig is 50% van het verkeer door de tunnel lokaal met circa 60.000 auto’s per dag. Ter vergelijking, de twintigjarige Erasmusbrug verwerkt dagelijks 30.000 auto’s. Sinds de komst van de metro in 1968 is de extreme drukte op de roltrappen voorbij.